Η γλώσσα των αριθμών: κορωνοϊός και ...σούπερ μάρκετ!

     Καθένας από εμάς, που ψωνίζει στο σούπερ μάρκετ, γνωρίζει ότι η απόλυτη τιμή ενός προϊόντος δεν μας βοηθάει να κρίνουμε πόσο φτηνό ή ακριβό είναι, σε σχέση με το ίδιο προϊόν άλλης συσκευασίας.

Έτσι, ένα γιαουρτάκι 500gr, που κοστίζει 2 €, είναι φθηνότερο από ένα γιαουρτάκι 250gr, που κοστίζει 1,20 €, κι αυτό γιατί το πρώτο κοστίζει 4 € το κιλό, ενώ το δεύτερο 4,80 € το κιλό.

Αυτός είναι και ο λόγος, που, για να μην κάνουμε το μυαλό μας ...κομπιουτεράκι, σπαταλώντας πολύτιμο χρόνο, από κάποια στιγμή και μετά, νομοθετήθηκε η υποχρέωση των καταστημάτων, να αναγράφουν, εκτός από την απόλυτη τιμή, και την τιμή ανά μονάδα μέτρησης (κιλό, λίτρο, τεμάχιο, κλπ.).

Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για την σωστή εκτίμηση του αριθμού θανάτων από κορωνοϊό: οι 20 θάνατοι, σε 1 εκατομμύριο πληθυσμό, μπορεί να φαίνονται ελάχιστοι, μπροστά στους 100 θανάτους, σε 10 εκατομμύρια πληθυσμό, στην πραγματικότητα, όμως, είναι οι διπλάσιοι, αφού οι δεύτεροι αναλογούν σε 10 μόλις θανάτους, ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού.

Παρ' όλα αυτά, όλοι είμαστε μάρτυρες του γεγονότος ότι οποιαδήποτε πληροφόρηση δίνεται (από δημοσιογράφους, ιστοσελίδες, ακόμα κι από επιστήμονες) είναι σε απόλυτους αριθμούς, σε σημείο να καταντά η απόλυτη ...παραπληροφόρηση!

Αυτό με ανάγκασε, με την πολύτιμη βοήθεια ενός συγγενή μου, που εργάζεται σε εταιρεία πληροφορικής, να φτιάξουμε έναν πίνακα, όπου, για κάποιες χώρες, να φαίνεται, εκτός από τον απόλυτο αριθμό θανάτων, και ο αριθμός θανάτων ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού, μέχρι σήμερα (15-5-2020), ο μόνος αντικειμενικός δείκτης, που φανερώνει πώς τα πηγαίνει η κάθε χώρα με τον κορωνοϊό (ή "τι ζόρι τραβάει", για να το πούμε πιο λαϊκά).

Έτσι, είδαμε ότι, π.χ., η Ισπανία, που όντως ζει ένα δράμα, με 587, 3 θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, είναι αρκετά καλύτερα από το ...Βέλγιο, που έχει 773,4 θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, για το οποίο δεν ακούγεται ότι ζει κανένα δράμα!

Επίσης, είδαμε ότι χώρες που κράτησαν ανοιχτές τις εκκλησίες, όπως η Γεωργία και η Βουλγαρία (3,0 και 14,7 θάνατοι/εκατομμύριο, αντίστοιχα), δεν τα πήγαν καθόλου χειρότερα από τη χώρα μας, που τις έκλεισε (15,3 θάνατοι/εκατομμύριο). 

Αδυνατώ, λοιπόν, να κατανοήσω τη δήλωση του πρωθυπουργού μας, ότι το μέτρο αυτό, αν και σκληρό, "αποδείχθηκε αναγκαίο"! Με βάση τα παραπάνω -και άλλα- στοιχεία, μάλλον αποδείχθηκε το αντίθετο.

Όμως, με τον κορωνοϊό δεν έχουμε τελειώσει, όχι εμείς, αλλά ούτε όλος ο πλανήτης, κατά συνέπεια τα στοιχεία για τους συνολικούς θανάτους από COVID-19 δεν είναι ακόμα τελικά. Θα γίνουν, όταν περάσει η πανδημία, σε παγκόσμιο επίπεδο, και τότε θα μπορούμε να τα εκτιμήσουμε με πιο μεγάλη σιγουριά, συνεκτιμώντας και πολλούς άλλους παράγοντες (π.χ., δεν μπορούμε ν' αγνοήσουμε το γεγονός ότι, στο Βέλγιο, που είναι έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πηγαινοέρχονται όλοι οι λαοί της Γης!).

Το γράφημα, που προέκυψε από τους μέχρι σήμερα θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, σε κάθε χώρα, είναι το ακόλουθο:

Υπήρχε, όμως, και κάποιο άλλο κενό στην επικρατούσα πληροφόρηση, που, μάλιστα, έδινε λαβή για παντός είδους συνομωσιολογίες, και αυτό δεν είναι άλλο από τον αντίστοιχο ετήσιο αριθμό θανάτων (ανά εκατομμύριο, πάντα), από την εποχική γρίπη, στην κάθε χώρα.

Δεν σας κρύβω ότι κάποιες ιδέες μου έμπαιναν κι εμένα, διαβάζοντας, στην περσινή έκθεση του ΕΟΔΥ για την εποχική γρίπη, ότι "η εκτίμηση που έγινε από τους επιστήμονες του ΕΟΔΥ για την «αποδιδόμενη στη γρίπη θνησιμότητα» ήταν 9,8 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού, ...που αντιστοιχεί σε 1071 θανάτους" (βλ. εδώ, στην "Περίληψη").

Αποφάσισα, λοιπόν, να βρω ποιος ήταν ο αριθμός αυτός ανά χώρα, προκειμένου να δω τι πραγματικά ισχύει όσον αφορά το αν η επικινδυνότητα του κορωνοϊού, σε σχέση με αυτόν της γρίπης, δικαιολογεί τα ασύγκριτα αυστηρότερα μέτρα που πάρθηκαν για την μη εξάπλωσή του.

     Δυστυχώς, τα στοιχεία αυτά, από την ιστοσελίδα του Π.Ο.Υ. (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας -WHO), από το 1995 και μετά, δεν ανοίγουν (πατήστε εδώ τον σύνδεσμο "External content", στο κάτω μέρος, και, αν σας ανοίξει, παρακαλώ να μ' ενημερώσετε), τουλάχιστον από τις 13 Απριλίου 2020, δημιουργώντας καινούρια ερωτηματικά.

Δόξα τω Θεώ, μια τουριστική ιστοσελίδα, σε ανάρτησή της του 2019, είχε πάρει τα συγκεκριμένα στοιχεία (θυμίζω, 14ετίας -από το 1995 και μετά) και έβγαλε έναν πίνακα με τον μέσο όρο ετησίων θανάτων από γρίπη, ανά εκατό χιλιάδες πληθυσμού (εύκολα -επί 10-, μας δίνει ανά εκατομμύριο) για κάθε χώρα (βλ. εδώ).

Όπως καταλαβαίνετε, αυτό το νούμερο είναι πολύ πιο αντιπροσωπευτικό, από το αντίστοιχο μόνο μίας χρονιάς (π.χ., της περσινής).

Τα υπόλοιπα στοιχεία (ακόμα και τους πληθυσμούς) τα αντλήσαμε από εδώ (εκεί θα βρείτε τα ...πάντα για τον COVID-19, και για πολύ περισσότερες χώρες, με καθημερινή ενημέρωση των στοιχείων -για όσους τους αρέσει να ψάχνουν!).

Παραθέτω τον πίνακα, που τελικά δημιουργήσαμε, με τα μέχρι σήμερα στοιχεία (κατά καιρούς, θα τον ενημερώνουμε):

Ορίστε και το αντίστοιχο γράφημα για την σύγκριση των -μέχρι τώρα- θανάτων από κορωνοϊό, με τους αντίστοιχους ετήσιους θανάτους από γρίπη, για κάθε χώρα (θυμίζω ότι, για τον COVID-19, οι αριθμοί δεν είναι τελικοί):

Εδώ, βλέπουμε καθαρά ότι, σε σχέση με τον ιό της γρίπης, κάποιες χώρες, μεταξύ των οποίων και η δική μας, τον εξαφάνισαν τον κορωνοϊό!

Ειδικά η περίπτωση της Κίνας, δίνει άπλετο χώρο σε σενάρια τύπου ...Τραμπ, αφού, από τον COVID-19 έχει μόνο 4.633 θανάτους (εδώ και καιρό, δεν έχει δώσει άλλο νούμερο -ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του), τη στιγμή που από την εποχική γρίπη, κάθε χρόνο, έχει 217.482 θανάτους!

Επίσης, βλέπουμε ότι χώρες που, με την εποχική γρίπη, τα πήγαιναν εξίσου (Βέλγιο) ή και πολύ καλύτερα (Ιταλία) από εμάς, να μην προλαβαίνουν να μετρούν τους θανάτους από COVID-19!

Όλα τα παραπάνω, αφού οριστικοποιηθούν, πιστεύω ότι θα πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπ' όψιν στον σχεδιασμό αντιμετώπισης κάποιου νέου κύματος του κορωνοϊού, αφού βλέπουμε καθαρά ότι τα ίδια μέτρα, σε άλλες χώρες αποδείχθηκαν υπεραρκετά, ενώ σε άλλες ανεπαρκή.

Χαρακτηριστικά, αναφέρω το ...σκανδαλώδες παράδειγμα της Λευκορωσίας, που όχι τις εκκλησίες δεν έκλεισε αλλά είναι η μόνη χώρα που δεν διέκοψε το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, και οι θάνατοι από COVID-19 παραμένουν υποπολλαπλάσιοι των ετήσιων θανάτων από γρίπη!

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα χαλαρά μέτρα που εφάρμοσε, αν παίρνονταν σε άλλη χώρα θα είχαν παρόμοια αποτελέσματα (κάθε άλλο!).

Σημαίνει, απλά, ότι, για την συγκεκριμένη χώρα, δεν χρειάζονται αυστηρότερα μέτρα.

Οι χώρες, όμως, που οι θάνατοι από COVID-19 είναι ήδη πολλαπλάσιοι των ετήσιων θανάτων από γρίπη, σίγουρα θα πρέπει να επανεξετάσουν τα μέτρα που έλαβαν, ως προς την αυστηρότητα και τον χρόνο που αυτά πάρθηκαν.

Με άλλα λόγια, δεν γίνεται να υπάρχουν ίδια μέτρα για όλες τις χώρες.

Αυτό, ίσως, να δικαιολογούταν στην αρχή, που δεν υπήρχε κανένα στοιχείο για τον νέο ιό, οπότε, συλλογιζόμενοι τα 20 εκατομμύρια θανάτων από την ισπανική γρίπη του 1918, "φυσούσαμε και το γιαούρτι", κατά τη λαϊκή έκφραση.

Κάποια στιγμή, όμως, αυτό θα πρέπει ν' αλλάξει...